Wybór właściwej metody wyceny transferu jest kwestią niezwykle istotną – dlatego tak ważne jest wybranie najbardziej właściwej metody przy każdej transakcji. Przy wyborze metody dla danej transakcji, należy przeprowadzić rachunek słabych i mocnych stron wszystkich dostępnych metod, w kontekście danej transakcji.
Po dokonaniu wyboru należy dokładnie zweryfikować czy pomiędzy wytypowaną metodą a charakterem konkretnej transakcji istnieje spójność. Spójność taką możemy ustalić na podstawie analizy funkcjonalnej.
Najogólniej, metody szacowania cen transferowych można podzielić na dwie grupy:
- Metody ustawowe i z wytycznych
- Metody niepodatkowe
Metody szacowania cen transferowych: ustawowe i z wytycznych
Polskie prawo podatkowe oraz wytyczne OECD jasno mówią o metodach ustalania ceny transakcyjnej. Wyróżnia się 5 takich metod.
- Metody tradycyjne:
- Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej
- Metoda ceny odsprzedaży
- Metoda rozsądnej marży koszt plus
- Metody zysku transakcyjnego:
- Metoda marży transakcyjnej netto
- Metoda podziału zysku (analiza rezydualna/analiza udziału)
Jeżeli ustalamy ceny transferowe korzystając z metod podatkowych, należy wziąć pod uwagę kilka zasadniczych kwestii – najważniejszą z nich jest fakt, aby ceny transferowe były zawsze ustalane w odniesieniu do rynku zewnętrznego. Jak należy to interpretować? Oznacza to, że podmiot powiązany, w chwili ustalania warunków zawarcia transakcji i ustalenia cen transferowych z drugim podmiotem, powinien odnieść się do warunków podobnych transakcji, które są realizowane z podmiotem niezależnym (wówczas mówimy o porównaniu wewnętrznym) lub do zbliżonych transakcji pomiędzy podmiotami niezależnymi (wówczas mówimy o porównaniu zewnętrznym).
Warto również dodać, że należy porównywać tylko takie transakcje, gdzie żadna ewentualne różnica między transakcjami lub podmiotami zawierającymi, nie mogłaby istotnie wpłynąć na cenę przedmiotu transakcji na wolnym rynku.
Metody podatkowe zawsze bazują na transakcjach, które da się porównać (czyli są porównywalne), wewnętrznie lub zewnętrznie.
Metody niepodatkowe szacowania cen transferowych
Ustawodawca w przepisach podatkowych wskazuje metody ustalania cen transakcyjnych, jednak polscy przedsiębiorcy nie muszą korzystać z nich przy okazji określania cen przedmiotu transakcji (poza porozumieniem w sprawie ustalania cen transakcyjnych). Co więcej, istnieją sytuacje, w których zastosowanie wskazanych przez ustawodawcę metod jest niemożliwe. W takiej sytuacji, podatnik może skorzystać z innych alternatywnych niepodatkowych metod szacowania cen transakcyjnych. Takie metody mogą być oparte na różnych czynnikach – na kosztach, poziomach narzutu zysku, zdolnościach negocjacyjnych.
Wśród metod niepodatkowych, najczęściej stosowanych przez polskich przedsiębiorców występują m.in.:
- Metoda marży na pokrycie
- Metoda oparta na marży netto
- Metoda negocjacyjna
- Metoda koszt pełny plus
- Metody wspomagające wycenę kosztów grupowych
- Metoda kosztowa
- Metoda popytowa
- Metoda oparta na marży brutto
- Metoda koszt plus zysk od kapitału